Ieder jaar vieren we in deze donkerste dagen van het jaar, het feest van Christus’ geboorte, het feest van het licht. Kerst gaat gepaard met veel gezelligheid en huiselijke sfeer. Een feest waarop we zoveel mogelijk proberen met elkaar samen te zijn, in gezins- en familieverband, als vrienden en vriendinnen, in de gemeenschap van de kerk. Want Kerst brengt je samen.

Tegelijk, dat weet iedereen, kun je je juist in deze dagen en met het Kerstfeest eenzaam voelen. Ook tussen de mensen.
Omdat je het gemis voelt van degenen die je ontvallen zijn en dat in deze dagen van gezelligheid en huiselijkheid des te meer schrijnt. Je kunt je eenzaam voelen met Kerst, als het lijkt alsof iedereen kinderen, kleinkinderen en een grote familieschare heeft, maar jij niet. Een eenzame kerst, als je uit de kerk weer alleen naar huis moet.

We kunnen elkaars verdriet niet wegnemen, we kunnen elkaars eenzaamheid niet opheffen, hooguit voor een tijdje dragen en verdragen. En toch is er iets met het Kerstfeest dat misschien enigszins aan ons onbehagen tegemoet kan komen. Iets dat bij de kern van dit feest hoort.
Het wonder van Kerst is, dat God neerdaalt op aarde, deel wordt van ons menselijk bestaan. Het wonder van Kerst is dat het Woord – God zelf – mens wordt, als wij, als u en ik en iedereen.
Wij worden niet alleen gelaten. Wij worden niet tot ons zelf veroordeeld, als mensen, maar in ons aardse bestaan licht de hemelse vrede op. In onze menselijkheid mengt zich de goddelijke heerlijkheid.

Kerst vier je samen, het is het feest van het samen. Van God en mens, samen. Van Gods goedheid die zich verbindt aan het menselijk leven en de menselijke geschiedenis. Eén van de namen van het kind van Kerst is Immanuël, wat betekent: God met ons.
Sinds Kerst is geen mens eenzaam meer.

Natuurlijk, je kunt je best zo voelen, en dat ook niet zonder reden. Een mens kan zo geïsoleerd raken of zichzelf zo isoleren, dat iedere gemeenschappelijkheid op afstand raakt. Maar dan nog blijft gelden, hoe alleen je je ook soms voelen kunt, dat er in ieder mens een vonkje van de goddelijke gemeenschapszin wakkert, sinds God mens geworden is. In Jezus deelt Hij ons bestaan tot in alle uithoeken daarvan, ook de voor anderen verborgen uithoeken van onze ziel, daar waar wij geen anderen toelaten, zelfs onze meest nabijen niet. In Jezus laat Hij zijn licht schijnen op alle plaatsen waar wij de deur liever gesloten houden. In het Kind openbaart zich Gods liefde die alles doorschijnt en onze eenzaamheid opheft.

Kerst vier je samen.
Het is niet het feest van de in zichzelf gekeerde huiselijkheid, ook al lijkt het daar vaak op. Het is eigenlijk het feest van de uit-huizigheid. Het feest van de verbinding, ook over ongedachte grenzen heen. Omdat God zich verbindt met mensen en het menselijke lot. Omdat God zich bindt aan mij, onvoorwaardelijk. Is dát geen wonder?

Ds. Bert Altena
Meditatie voor Leeftocht (december 2025)